Jaarlijks ga ik met veel plezier naar het Dutch Birding weekend. 4 dagen lekker vogelen op Texel. Meestal zie ik weinig spectaculairs en dat dreigde dit jaar ook te gebeuren. Het eiland was leeg. Geen vogels in de bosjes, geen vogels op de akkers. Totdat op zaterdag rond half drie een melding komt van een mogelijke Oostelijke Gele Kwikstaart.
De "Oostelijke" Gele Kwikstaart is de oostelijke tegenhanger van onze "Westelijke" Gele Kwikstaart. Maar ja, in Nederland hebben we die "Westelijke" Gele Kwikstaart (Motacilla flava ss) onderverdeeld in een heleboel soorten en ondersoorten. Of dit allemaal terecht is weet ik niet, maar we hebben het er maar druk mee.
- M. flavissima (Engelse Kwikstaart): Verenigd Koninkrijk en kustgebieden van het vasteland van Europa
- M. lutea (Kaspische Kwikstaart): ZW-Rusland tot in Kazachstan
- M. flava (Gele Kwikstaart): N- en Midden-Europa tot de Oeral
- M. beema: (Russische Gele Kwikstaart): ZW-Siberië en NO-Kazachstan tot het westen van de Himalaya
- M. cinereocapilla: (Witkeelkwikstaart): Middellandse Zeegebied
- M. c. iberiae (Iberische Kwikstaart): Spanje, Portugal en Zuid-Frankrijk en NW-Afrika
- M. c. cinereocapilla (Italiaanse Kwikstaart): Italië en Albanië en Slovenië
- M. c. pygmaea (Egyptische Kwikstaart): Egypte
- M. leucocephala (Witkopkwikstaart): NW-Mongolië, NW-China en Z-Siberië
- M. feldegg (Balkankwikstaart): Zuidoost-Europa, Turkije, Iran tot Afghanistan
- M. thunbergi (Noordse Kwikstaart): Midden- en Noord-Scandinavië tot in NW-Siberië
Omdat deze vogels hier in zomerkleed voorkomen, zijn deze nog enigszins uitelkaar te houden. Hoe anders is dat bij de "Oostelijke" Gele Kwikstaart. Deze, vaak juveniele vogels die we in Nederland zien, onderscheiden zich op zich goed van onze westelijke vogels, ze zijn namelijk voornamelijk wit/grijs, zonder een zweem van geel en ze roepen tamelijk rauw en anders dan onze westelijke vogels, maar ook de "Oostelijke" Gele Kwikstaart hebben we onderverdeeld in een aantal soorten.
- Motacilla tschutschensis: (Oostelijke Gele Kwikstaart) oostelijk Kazachstan en noordwestelijk China tot noordoostelijk Siberië en het noordwesten van Noord-Amerika.
- Motacilla tschutschensis tschutschensis (Alaskakwikstaart)
- Motacilla tschutschensis plexa (Siberische Kwikstaart)
- Motacilla angarensis: zuidelijk Siberië en noordelijk Mongolië
- Motacilla macronyx: zuidelijk Centraal-Siberië, noordoostelijk Mongolië en noordoostelijk China
- Motacilla taivana: zuidoostelijk Siberië, Sachalin en noordelijk Japan
Dus we hebben een probleem! tschutschensis, macronyx en taivana zijn vooralsnog in het najaar niet op kleed of geluid van elkaar te onderscheiden. We hebben dus DNA nodig. Dat kan uit een poepje of een veertje. Maar dan moet je zo'n beestje wel vangen of goed kijken waar hij poept.
Vermoedelijke Oostelijke Gele Kwikstaart (Motacilla tschutschensis), 16 oktober 2022, Texel
Bij deze vogel op Texel is dat niet gelukt, dus waarschijnlijk gaat de vogel de boeken in als oostelijke gele kwikstaart spec. (Motacilla tschutschensis/macronyx/taivana). Jammer dan. Tenzij... Er is mogelijk sprake dat op basis van geluid nog wat mogelijk is, afwachten dus.
Even terug naar een vorig geval. In 2018 verbleef een vermoedelijke oostelijke gele kwikstaart spec. bij Rhoon in Zuid-Holland.
9 december 2018, hybride gele kwikstaart, Rhoon,
Ik heb deze vogel gezien en van deze vogel is DNA materiaal verzameld. Wat bleek: Op grond van de sequenties van de eerste drie autosomale fragmenten van de vogel van Rhoon lijkt het waarschijnlijk dat het om een hybride gaat. Welke is nog niet duidelijk.
Lastig die "Kwikken"!